I. АУСТРОУГАРСКА БАЛКАНСКА ВОЈСКА

Командант фелдцајгмајстер Поћорек; шеф генералштаба генерал-мајор Белц. Састав: V, VI и део II армије, посаде сигурности и дунавска флотила.

V армија (командант генерал пешадије Франк; шеф генералштаба генерал-мајор Чичерић): 8. и 13. корпус, 11. брдска, 104. ландштурмска, 13. допунска бригада, допунска команда 42. и хонведске дивизија.
8. корпус (командант генерал коњице Гизл; шеф генерал-штаба пуковник Зиндерман): ескадрон, 8. дивизион тешких пољских хаубица (2 батерије по 4 хаубице), 2 саперске чете, 9. пешадијска и 21. ландверска дивизија.
9. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Шојхенштул); 14. драгонски пук од 2 ескадрона, 9. пољска артиљеријска бригада (24. артиљеријски пук од 5 батерија по 6 топова и дивизион пољских хаубица од 2 батерије по 6 хаубица), 17. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Данијел) – 91. и 102. пук са по 3 батаљона, 19. пешадијска бригада (под командом генерал-мајора Мајрхофера) – 11. пук од 4 батаљона, 73. пук од 3 батаљона и 4 митраљеским одељењем.
21. ландверска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Пшиборски): 14. драгонски пук од 2 ескадрона, 21. пољска артиљеријска бригада (23. артиљеријски пук од 4 батерије по 6 топова, 21. дивизион пољских хаубица од 2 батерије по 6 хаубица и 21. пољски артиљеријски дивизион од 2 батерије по 6 топова), 41 пешадијска бригада (командант генерал-мајор Панеш) – 6. и 7. пук од по 3 батаљона, 42. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Подхајски) – 8. и 28. пук од по 3 батаљона.
Свега у 8. корпусу: 5 ескадрона, 26 батаљона, 17 батерија (98 топова) и 3 техничке чете.
13. корпус (командант генерал пешадије Ремен, шеф генералштаба пуковник Гајдлер): 13. дивизион тешких пољских хаубица од 2 батерије по 4 хаубице, 2 саперске чете. 1 понтонирска чета 36. пешадијска и 42. хонведска дивизија и 13. пешадијска бригада.
36. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајнтант Цибулка): 10. хусарски пук (2 ескадрона), 36. пољска артиљеријска бригада (39. артиљеријски пук од 5,5 батерија по 6 топова, дивизион пољских хаубица од 2 батерије по 6 хаубица), 71. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Салис Севис) – 37. пук од 2 батаљона и 79. пук од 4 батаљона, 72. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Хауштајп) – 16. пук од 4 батаљона, 53. пук од 3 батаљона и 4. батаљон 96. пука.
42. хонведска пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Саркотић): 10. хусарски пук од 2 ескадрона, 42. пољска артиљеријска бригада (37. артиљеријски пук од 4 батерије по 6 топова и 6. пук пољских хаубица од 4 батерије по 6 хаубица), 83. пешадијска бригада (командант генорал-мајор Иштвановић) – 25. и 26. пук са по 3 батаљона, 84. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Колак) – 27. и 28. пук са по 3 батаљона.
13. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Штракер): 10. хусарски пук од 2 ескадрона, брдска батерија, дивизион пољских хаубица од 2 батерије по 6 хаубица, 52. пук од 3 батаљона и 78. пук од 4 батаљона.
Свега у 13 корпусу: 6 ескадрона, 33 батаљона, 20 батерија (114 оруђа) и 3 техничке чете.
Под непосредном командом команданта V армије биле су ове јединице:
11. брдска бригада у Тузли (командант генерал-мајор Лавровски): ескадрон, 2 брдске батерије по 4 топа, 6 батаљона и граничарска чета ловаца.
104. ландштурмска пешадијска. бригада (командант генерал-мајор Бекић): ескадрон, 10. ландштурмски хусарски дивизион од 3 ескадрона, пољска батерија од 6 топова. 25, 26, 27. и 28. пук са по 3 батаљона.
13. допунска бригада (командант генерал-мајор Летовски) ескадрон; 2 допунска батаљона за 52. и 78. пук, 26. допунски пук од 4 батаљона за 16, 37, 53. и 79. пук.
Допунска команда 42. хонведске пешадијске дивизије: 8. хусарски дивизион од 3 ескадрона, 12. брдски артиљеријски пук од 6 батерија по 4 топа; 8. понтонирски батаљон од 4 чете и чета 9. понтонирског батаљона, 11. и 12. допунски пук од по 3 батаљона.
Под непосредном командом команданта V армије свега: 9 ескадрона, 30 1/4 батаљона, 9 батерија (38 топова) и 5 техничких чета.
Свега у V армији: 20 ескадрона, 89 1/4 батаљона, 46 батерија (250 оруђа) и 11 техничких чета.

VI армија (командант фелдцајгмајстер Поћорек. шеф генералштаба генерал-мајор Белц): 15. и 16. корпус, 3. брдска бригада, 40. хонведска пешадијска дивизија, 109. ландштурмска пешадијска бригада, допунска команда 40. хонведске пешадијске дивизије.
15. корпус (командант генерал пешадије Апел, шеф генералштаба пуковник Михаљевић): пољска батерија од 6 топова, 2 чете сапера, 2 чете понтонира, 1. и 48. пешадијска дивизија.
1. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Богат): 2 брдске батерије по 4 брдске хаубице, 7. брдска бригада (командант генерал-мајор Сертић) – вод коњице, 2 брдске батерије по 4 топа, 6 батаљона и граничарска чета ловаца, 9. брдска бригада (командант пуковник Хрозни) – вод коњице, брдска батерија од 4 топа и 5 батаљона.
48. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Ајзлер): 2 брдске батерије од по 4 брдске хаубице, 10. брдска бригада (командант пуковник Хајнрих) – вод коњице, 2 брдске батерије од по 4 топа, 5 батаљона и граничарска чета ловаца, 9. брдска бригада (командант генерал-мајор Калзер) – вод коњице, 2 брдске батерије од по 4 топа и 6 батаљона.
Свега у 15. корпусу: 1 ескадрон, 22 1/2 батаљона. 12 батерија (50 оруђа) и 4 техничке чете.
16. корпус (командант фелдцајгмајстер Вурм; шеф генералштаба пуковник Паул): чета сапера, чета понтонира, 18. пешадијска дивизија.
18. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Тролман): ескадрон, 2 батерије са по 4 брдске хаубице, 4. брдска бригада (командант пуковник Конопицки) – вод коњице, брдска батерија са 4 топа и 5 батаљона, 5. брдска бригада (командант пуковник Неринг) – вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа и 5 батаљона, 6. брдска бригада (командант генерал-мајор Гојгингер) – вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа и 5 батаљона, 8. брдска бригада (командант генерал-мајор Андријани) – вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа, 4 батаљона и граничарска чета ловаца, I. брдска бригада (командант генерал-мајор Новак) – вод коњице, брдска батерија са 4 топа и 5 батаљона, 2. брдска бригада (командант генерал-мајор Габријел) – вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа, 5 батаљона и граничарска чета ловаца, 13. брдска бригада (командант пуковник Берхтолдм) – вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа и 4 батаљона.
Свега у 16. корпусу: 2 ескадрона, 33,5 батаљона, 14 батерија (56 оруђа) и 2 техничке чете.
Непосредно под командом команданта VI армије биле су ове јединице:
3. брдска бригада (командант геперал-мајор Понграц): вод коњице, 2 брдске батерије са по 4 топа, 5 батаљона и граничарска чета ловаца.
40. хонведска пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Браун): 2 ескадрона, 40. пољска артиљеријска бригада (дивизион од 2 батерије са по 6 топова, пољски артиљеријски пук од 4 батерије по 6 топова и две брдске батерије са по 4 топа), 79. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Тобајди) – 29. и 30. пук од по 3 батаљона; 80. пешадијска бригада (командант пуковник Хабер) – 6. и 19. пук од по 3 батаљона, а 19. пук имао је и 4. митраљеско одељење.
109. ландштурмска пешадијска бригада (командант генерал-мајор Чејзбергер): пољска батерија од 6 топова, 17. и 29. пук од по 3 батаљона.
Допунска команда 40. хонведске пешадијске дивизије: шест допунских батаљона за 29, 30, 33, 6, 19. и 34. пук; 23. ландштурмски пешадијски пук од 2 батаљона; 4. резервни босанско-херцеговачки батаљон; 44 допунске чете; 2 вода далматинских стрелаца на коњима.
Под непосредном командом команданта VI армије свега: 4 1/4 ескадрона, 32 батаљона, 11 батерија (58 топова).
Свега у VI армији: 7 1/4 ескадрона, 88 батаљона, 37 батерија (164 оруђа) и 6 техничких чета.

Део II армије (под непосредном командом аустроугарске Врховне команде):
29. пешадијска дивизија (командант фелдмаршал-лајтнант Цедвиц): 2 ескадрона, 27. пољски артиљеријски пук од 5 батерија са по 6 топова, дивизион пољских хаубица од 2 батерије са по 6 хаубица, 57. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Шен) – 42. и 92. пук од по 3 батаљона, 58. пешадијска бригада (командант генерал-мајор Полешенски) – 74. пук од 3 батаљона и 34. пук од 4 батаљона.
Половина 7. пешадијске дивизије (командант фелдмаршал- -лајтнант Литгендорф): ескадрон, чета сапера, 38. пољски артиљеријски пук од 5 батерија по 6 топова, 14. пешадијска бригада (командант пуковник Баумгартен) – 38. пук од 3 батаљона, 68. пук од 4 батаљона и 21. пољски ловачки батаљон.
25. допунски пук од 2 батаљона и чете пољских ловаца.
8. допунска бригада (командант генерал-мајор Штрајтер): 15. допунски пук – 3 батаљона и чета пољских ловаца, 16. допунски пук од 4 батаљона, допунски ескадрон.
Свега из II армије: 4 ескадрона, 30 1/2 батаљона и 12 батерија (72 оруђа).
У V, VI и делу II армије било је: 31 1/4 ескадрона, 208 батаљона, 95 батерија (са 486 оруђа) и 17 техничких чета.

Посаде сигурности: тврђава Петроварадин – 1. ландштурмски пук од 3 батаљона, 61. ландштурмски пук од 3 батаљона, 2 допунске чете тврђавске артиљерије, ландштурмско артиљеријско одељење, ландштурмско санитетско одељење, ландштурмски хусарски дивизион од 3 ескадрона; тврђава Сарајево – 19. ландштурмски пук од 3 батаљона, пола батаљона из 2. ландштурмског пука; пољска, резервна и допунска чета из 2. тврђавског артиљеријског батаљона, 5. ландштурмско артиљеријско одељење и 3. саперска чета, тврђава Калиновик – пола ландштурмског батаљона, тврђавски артиљеријски и саперски одред из Сарајевске тврђаве.
Дунавска флотила (командант капетан фрегате Грунд). На Дунаву су били: 1. група монитора „Темеш” – вођа флотиле, „Бодрог” и патролни бродови „Б” и „Ф”; 2. група монитора „Самош”, „Кереш”, патролни брод „Ц”, трен. У Панчеву на станици за патролне бродове налазили су се бродови „Д” и „Г”. У Сави су били монитори „Марош” и „Лајта”, патролни брод „Х” и трен. Дунавска флотила у почетку рата била је потчињена команданту II армије, а по одласку II армије у Галицију потчињена је команданту V армије.

 

II. ОРУЖАНЕ СНАГЕ СРПСКЕ И ЦРНОГОРСКЕ ВОЈСКЕ

1. Српска војска

Врховна команда: командант престолонаследник Александар, начелник штаба војвода Радомир Путник.
I армија (командант генерал Петар Бојовић, начелник штаба генералштабни пуковник Стеван Хаџић): Дунавска I, Шумадијска I и коњичка дивизија, Обреновачки одред, армијска артиљерија.
Дунавска дивизија I позива (командант пешадијски пуковник Миливоје Анђелковић, начелник штаба генералштабни мајор Радоје Лазић); коњички пук, 4, 8, 9. и 18. пук; пољски артиљеријски пук од 1. и 3. дивизиона; пионирски полубатаљон. Свега: 3 ескадрона, 16 батаљона и 24 топа.
Шумадијска дивизија I позива (командант генералштабни пуковник Божидар Терзић, начелник штаба генералштабни потпуковник Михајло Љ. Јовановић): коњички пук, 10, 11, 12, 19. пешадијски пук, пољски артиљеријски пук, пионирски полубатаљон. Свега 3 ескадрона, 16 батаљона и 36 топова.
Коњичка дивизија (командант коњички пуковник Бранко Јовановић, начелник штаба генералштабни пуковник Милан Туцаковић): штаб, 1. коњичка бригада (1. и 3. пук), 2. коњичка бригада (2. и 4. пук); 2 коњичке батерије, пионирско и телеграфско одељење. Свега: 16 ескадрона и 8 топова.
Обреновачки одред (командант пешадијски пуковник Душан Туфегџић): 7. пук II, два батаљона 5. пука III; позицијска пољска Дебанжова батерија; ескадрон и пољска батерија. Свега: 1 ескадрон, 6 батаљона и 10 топова.
Армијска артиљерија (командант артиљеријски пуковник Мирослав Милосављевић): 3 градске батерије од по 2 топа 12 см М 97, 2 хаубичке батерије од по 4 хаубице 12 см М 97 и 2 хаубичке батерије од по 4 хаубице 120 мм М 910. Свега: 22 оруђа.
Свега у I армији: 23 ескадрона, 38 батаљона и 100 оруђа.

II армија (командант генерал Степа Степановић, начелник штаба генералштабни пуковник Војислав Живановић): Моравска I, Комбинована, Тимочка I и Тимочка II, армијска артиљерија.
Моравска дивизија I позива (командант пешадијски пуковник Илија Гојковић, начелник штаба генералштабни мајор Емило Велић) коњички пук, 1, 2, 31. и 16. пешадијски пук; пољски артиљеријски пук од 1. и 2. дивизиона, пионирски полубатаљон. Свега: 3 ескадрона, 16 батаљона, 24 топа.
Комбинована дивизија (командант артиљеријски пуковник Михајло Рашић, начелник штаба генералштабни мајор Душан Трифуновић): коњички ескадрон, 1, 2, 5. и 6. пешадијски пук, 1. и 3. пољски артиљеријски дивизион, пионирски полубатаљон. Свега: 1 ескадрон, 16 батаљона и 24 топа.
Тимочка дивизија I позива (командант пешадијски пуковник Владимир Кондић, начелник штаба генералштабни мајор Петар Марковић): коњички пук, 13, 14, 15. и 20. пешадијски пук, пољски артиљеријски пук и пионирски полубатаљон. Свега: 3. ескадрона, 16 батаљона и 36 топова.
Тимочка дивизија II позива (командант генерал Вукоман Арачић): коњички дивизион, 13/II, 14/II, 15/II пук, пољски артиљеријски пук II позива од 2 дивизиона и пионирски полубатаљон. Свега 2 ескадрона, 12 батаљона и 24 топа.
Армијска артиљерија (командант артиљеријски пуковник Милош Михајловић): 3 градске батерије од по 2 топа 12 см М 97, хаубичка батерија од 6 хаубица 12 см М 97 и мерзерска батерија од 6 мерзера 15 см М 97. Свега: 18 оруђа.
Свега у II армији: 9 ескадрона, 60 батаљона и 126 оруђа.

III армија (командант пешадијски пуковник Павле Јуришић Штурм, начелник штаба генералштабни пуковник Душан Пешић): Дринска I, Дринска II и Моравска II; одред пуковника Мишића, одред на Дебелом брду; армијска артиљерија.
Дринска дивизија I позива (командант генералштабни пуковник Никола Стевановић, начелник штаба генералштабни мајор Пантелија Јуришић): коњички пук, 5, 6, 17. и 3. пешадијски пук, пољски артиљеријски пук од 2. и 3. дивизиона, пионирски полубатаљон. Свега: 2 ескадрона, 16 батаљон и 24 топа.
Дринска дивизија II позива (командант генералштабни пуковник Крста Смиљанић, начелник штаба генералштабни мајор Милан Завађил): коњички дивизион, 5/II, 6/II пук, пољски артиљеријски дивизион, пионирски полубатаљон и Рудничка добровољачка чета. Свега: 1 ескадрон, 8 батаљона, 8 топова и 1 добровољачка чета.
Моравска дивизија II позива (командант пешадијски пуковник Љубомир Милић, начелник штаба генералштабни потпуковник Данило Калафатовић): коњички дивизион, 1/II, 2/II, 3/II пук, пољски артиљеријски дивизион, пољски дивизион заплењених турских Крупових топова, пионирски полубатаљон. Свега: 2 ескадрона, 12 батаљона и 24 топа.
Одред пуковника Мишића (командант пешадијски пуковник Петар Мишић): комбиновани пук крагујевачких резервних трупа од 5 батаљона, позицијска пољска Дебанжова батерија од 4 топа. Свега: 5 батаљона и 4 топа.
Одред на Дебелом брду: 12. кадровски пук од батаљона, допунски батаљон IV и 5/II и 2 пољска Дебанжова топа. Свега: 5 батаљона и 2 топа.
Армијска артиљерија (командант артиљеријски пуковник Божидар Срећковић): 2 батерије градских топова од по 2 топа 12 см М 97, дивизион од 3 батерије по 4 пољске хаубице 120 мм М 910, 1 дивизион брдских топова од 3 батерије по 4 топа 70 мм М 907. Свега 28 оруђа.
Свега у III армији: 5 ескадрона, 46 батаљона, 92 оруђа и 1 добровољачка чета.

Ужичка војска (командант инжињеријски пуковник Милош Божановић, начелник штаба генералштабни мајор Радисав Крстић): Шумадијска II, Ужичка бригада, Лимски одред, Ибарски обвезнички пук.
Шумадијска дивизија II позива (командант пешадијски пуковник Драгутин Милутиновић): коњички дивизион, 4, 10/II, 11/II, 12/II пук; 3. брдски дивизион брзометних топова, пољски артиљеријски дивизион од 2 пољске и 1 хаубичке батерије, 2 брдске Дебанжове батерије од по 6 топова, пионирски полубатаљон и Сувоборска и Златиборска добровољачка чета. Свега: 2 ескадрона, 16 батаљона, 36 оруђа и 2 добровољачке чете.
Ужичка бригада (командант пешадијски пуковник Иван Павловић): 4/III пук од 5 батаљона, 15/III пук, батаљон 10/III пук, 2 пољске позицијске Дебанжове батерије (једна од 6, а друга од 4 топа). Свега 10 батаљона и 10 топова.
Лимски одред (командант пешадијски потпуковник Јеврем Михајловић): 4. кадровски пук од 3 батаљона, 5. кадровски пук од 2 батаљона, 2/III пук од 3 батаљона, 4/II пук, допунски батаљони 4. и 4/II пука, граничарско-добровољачки батаљон од 6. и 7. граничарске чете и Горњачке добровољачке чете, брдска брзометна батерија, 2 Дебанжове брдске батерије са по 3 топа. Свега: 15 батаљона, 10 топова и 1 добровољачка чета.
Ибарски обвезнички пук од 4 батаљона.
Браничевски одред дао је за битку на Дрини Дунавску дивизију II позива којом је командовао генералштабни пуковник Милош Васић, а начелник штаба генералштабни мајор Милутин М. Ускоковић. Њен састав је био: коњички дивизион, 8/II и 9/II пук, пољски артиљеријски дивизион и пионирски полубатаљон. Свега: 2 ескадрона, 8 батаљона и 12 топова.
Свега у србијанској војсци: 41 ескадрон, 197 батаљона, 386 оруђа и 4 добровољачке чете.


2. Оружане снаге црногорске Санџачке војске

Командант сердар Јанко Вукотић.
Прва дивизија (командант дивизијар Лука Гојнић): Новопазарска бригада (4 батаљона, 4 митраљеза, 8 топова), Колашинска бригада (4 батаљона, 4 митраљеза и 4 брдска топа), Комбинована ђаковичка бригада (2 батаљона, 2 пољска Крупова топа). Свега: 10 батаљона, 8 митраљеза и 14 топова.
Друга дивизија (командант дивизијар Машан Божовић): Ловћенска бригада (3 батаљона, 2 митраљеза, 4 брдска топа), Спушка бригада (3 батаљона), Пљеваљска бригада (4 батаљона, 2 заплењена аустроугарска пољска топа добијена из Србије). Свега: 10 батаљона, 2 митраљеза и 6 топова.
Санџачка војска укупно је имала: 20 батаљона, 10 митраљеза и 20 топова.